Món ăn đặc sản miền Bắc | Không chỉ nổi tiếng với những danh lam thắng cảnh, Miền Bắc còn được biết đến với câu tục ngữ “Ăn Bắc Mặc Nam”. Với khí hậu mát mẻ và bốn mùa rõ rệt, nền ẩm thực của Miền Bắc trở nên phong phú và đa dạng nhưng vẫn có nét đặc trưng riêng. Hãy cùng tamsudemkhuya khám phá vùng đất ẩm thực tuyệt vời này thông qua danh sách các món ăn đặc sản miền Bắc dưới đây.
1. Món ăn đặc sản miền Bắc: Thịt lợn muối chua
Những món ăn đặc trưng của miền Bắc sẽ chắc chắn làm hài lòng nhiều thực khách. Một điều đặc biệt trong ẩm thực này chính là thính, loại gia vị thường xuất hiện trong các món ăn của người Bắc được làm từ gạo rang xay mịn kết hợp với ngô và đậu xanh. Món thịt lợn muối chua thường được ăn kèm với sung hoặc lá ổi, bánh tráng, chấm cùng với nước mắm tỏi ớt pha chua chua ngọt ngọt.
Đây là một món ăn truyền thống và thường xuất hiện trong các dịp lễ tết, đám cưới, hội hè hay để tiếp đãi khách quý của người dân xứ Mường.
2. Món ăn đặc sản miền Bắc: Phở Hà Nội
>> Đặc trưng món ăn 3 miền ngày tết cổ truyền Việt Nam
Phở Hà Nội hiện nay được xem như là tinh hoa của ẩm thực Việt Nam và đã góp phần đưa tên tuổi của đất nước lên tầm cao mới. Hương vị nước dùng đậm đà phối cùng với thịt bò mềm ngọt và sợi phở thơm ngon tạo nên một món ăn tuyệt vời.
Mỗi vùng miền sẽ có cách biến tấu phở khác nhau, tuy nhiên phở Hà Nội luôn mang một hương vị đặc trưng ngọt thanh hơi nhạt, được xem là chuẩn nhất. Ngoài ra, loại nước dùng sốt vang độc đáo cũng được dùng trong phở Hà Nội và đem lại hương vị đặc biệt cho món ăn.
3. Món ăn đặc sản miền Bắc: Chả cá Lã Vọng
Chả cá Lã Vọng là món ăn truyền thống của người Hà Nội, được chế biến theo công thức bí truyền của nhà họ Đoàn trên phố cổ. Cá lăng là nguyên liệu chính của món ăn, với thịt cá dai mềm và vị béo tự nhiên, khi kết hợp với bún và rau sẽ tạo nên hương vị đặc trưng.
Cá lăng sẽ được ướp gia vị trong khoảng 2 tiếng trước khi được nướng trên vỉ đến khi đều rồi, sau đó được giữ ấm trên bếp than hoa để món ăn giữ được hương vị thơm ngon khi phục vụ cho thực khách. Chả cá Lã Vọng là một trong những món ăn đặc sản của Hà Nội và thường được dùng trong các dịp lễ tết, cưới hỏi hoặc khi tiếp đón khách.
4. Món ăn đặc sản miền Bắc: Cá Kho làng Vũ Đại
Vũ Đại là một ngôi làng nổi tiếng về nghề kho cá truyền thống được biết đến rộng rãi. Cá kho được chọn ở đây là loại cá trắm, được nuôi ít nhất 3 năm và có trọng lượng từ nửa kg trở lên, có những con lên đến hơn 2kg. Dù giá của món cá này dao động từ 500.000 – 1.500.000 VNĐ/nồi nhưng vẫn rất được ưa chuộng vào mỗi dịp Tết.
Món cá này được kho trên bếp củi liên tục trong 13-14 tiếng để cá vừa mềm vừa thấm đầy đủ vị. Các công đoạn và vật dụng sử dụng cho món ăn này đều phải chính xác, như nồi kho cá phải là nồi đất, củi đun phải là củi nhãn và cách xếp cá cũng phải đồng đều và có kỹ thuật để khi cá chín, miếng cá không bị xê dịch quá nhiều.
5. Món ăn đặc sản miền Bắc: Thịt đông – dưa hành – bánh chưng
Món ăn truyền thống Thịt đông – Dưa hành – Bánh chưng là một trong những món ăn không thể thiếu trong dịp Tết của người dân miền Bắc. Mặc dù có vị đối lập, nhưng các thành phần này cùng nhau tạo thành hương vị thơm ngon khó cưỡng.
Bánh chưng dẻo, thơm bùi sẽ kết hợp với vị chua ngọt, thơm nồng của dưa hành để giảm thiểu độ ngán của món ăn. Thịt đông mát lạnh còn cung cấp protein và tăng cường hương vị đậm đà cho bánh chưng..
6. Món ăn đặc sản miền Bắc: Bún Mọc
Bún mọc là món ăn đặc sản miền Bắc có nguồn gốc từ làng Mọc và được lan truyền rộng rãi. Với hương vị đậm đà, món bún mọc rất hấp dẫn và không thể quên được.
Món ăn này có nước dùng ngọt thanh pha chút nước mắm, kết hợp cùng sợi bún dai và những viên mọc mềm ngon. Điểm nhấn của món ăn còn là rau sống giúp tăng thêm hương vị thơm ngon.
7. Món ăn đặc sản miền Bắc: Bún đậu mắm tôm
Món ăn đặc sản miền Bắc bún đậu mắm tôm được ưa chuộng bởi nhiều người. Một phần bún đậu bao gồm bún, đậu hủ chiên và nhiều loại đồ ăn khác như dưa leo, nem chua rán, chả mực, thịt luộc, và kèm mắm tôm. Món ăn độc đáo này có hương vị đặc trưng đến nỗi các quán ăn trên khắp Việt Nam đều có bán. Tuy nhiên, không phải ai cũng thích mùi vị đặc trưng của mắm tôm, nên có người dùng nước mắm hoặc nước tương thay thế..
8. Món ăn đặc sản miền Bắc: Bún ốc
Bún ốc là một trong những món ăn truyền thống lâu đời của Hà Nội và ngày càng nổi tiếng trên khắp cả nước. Linh hồn của món ăn này chắc chắn là những con ốc béo giòn được chế biến kỹ lưỡng và thấm đẫm hương vị nước dùng. Món ăn được yêu thích một phần cũng là nhờ vào công thức chế biến vô cùng đơn giản.
Các nguyên liệu làm nên món ăn này bao gồm: ốc, bún, đậu hũ, cà chua, giấm (hoặc mẻ) cùng các loại rau ăn kèm như lá tía tô, rau muống bào sợi và bắp chuối.
9. Món ăn đặc sản miền Bắc: Dê núi Ninh Bình
Dê núi là món ăn đặc trưng miền Bắc khiến nhiều thực khách đánh giá rất ngon, đặc biệt là ở Ninh Bình, bởi vì thịt dê ở đây rất săn chắc và bổ dưỡng do dê thường ăn các loại thảo mộc. Vùng đất Ninh Bình nổi tiếng với nhiều loại thảo dược, do đó thức ăn hàng ngày của dê ở đây thường bao gồm các loại dược liệu. Thịt dê Ninh Bình có thể được chế biến thành nhiều món ngon như dê tái chanh, dê áp chảo, tiết canh dê, dê nướng, dê hấp, dê lẩu, dê hầm,… và được đánh giá cao bởi các thực khách.
10. Món ăn đặc sản miền Bắc: Chả Mực Hạ Long
Chả mực là món ăn phổ biến mà bạn có thể tìm thấy ở khắp mọi nơi. Tuy nhiên, chả mực Hạ Long lại được nhiều thực khách ưa chuộng và săn đón. Chỉ chọn mực mai tươi sống, có thịt dày mới có thể tạo ra chả mực dai ngon được.
Chả mực Quảng Ninh thường được ăn kèm với xôi nếp, tạo nên một món ăn độc đáo và hấp dẫn. Hương vị thơm ngon của xôi nếp hòa quyện với chả mực chiên giòn cùng nước chấm chua ngọt chắc chắn sẽ làm hài lòng mọi thực khách.
11. Món ăn đặc sản miền Bắc: Vịt cỏ Vân Đình
Món đặc sản vịt cỏ Vân Đình ở Lạng Sơn được nhiều người biết đến không chỉ bởi vị thơm ngon được ướp chặt mà còn bởi thịt vịt nuôi tự nhiên không sử dụng thức ăn công nghiệp. Vịt ăn giun, dế, hạt lúa trên cánh đồng, cho nên thịt rất mập và ngon miệng. Ngoài cách chế biến nướng thì vịt cỏ Vân Đình còn có thể được chế biến thành nhiều món ăn phổ biến như cháo vịt, tiết canh vịt, vịt bọc đất, lẩu vịt…
12. Món ăn đặc sản miền Bắc: Canh cá rô Hải Dương
Canh cá rô là món ăn quen thuộc trên khắp cả nước, nhưng ngon và thơm nhất lại là ở Hải Dương. Món tô bún cá nóng hổi có vị chua ngọt thanh thanh, kết hợp với cá rô chiên giòn béo ngậy, luôn chiếm trọn trái tim của thực khách.
Mùa mưa là thời điểm lý tưởng để thưởng thức canh cá rô vì đây là mùa sinh sản của cá rô đồng. Được đánh giá là một trong những món ngon miền Bắc xuất sắc nhất, canh cá rô ở Hải Dương luôn khiến các thực khách thích thú.
13. Món ăn đặc sản miền Bắc: Bún Thang
Bún thang là một món ăn ngon nổi tiếng mà ai cũng muốn thử. Mặc dù trông có vẻ đơn giản nhưng lại có đến 20 nguyên liệu khác nhau như trứng, thịt, chả, thịt gà, nấm, chà bông, … Tất cả sự kết hợp này hỗ trợ lẫn nhau và tạo nên món ăn vô cùng ngon miệng.
Để có được nước dùng ngọt thanh và đậm đà, người nấu phải hầm xương trong khoảng 6-8 giờ để chiết xuất hết vị ngọt từ xương. Để hoàn thiện món bún thang, không thể thiếu mắm tôm tạo điểm nhấn giúp món ăn thêm đậm đà. Món ăn này được đánh giá là một trong những món ngon miền Bắc xuất sắc nhất.
14. Món ăn đặc sản miền Bắc: Bánh đậu xanh
Bánh đậu xanh ở địa phương này được chế biến từ bột đậu xanh nguyên chất, pha trộn với một chút mỡ và đường để tạo nên hương vị tinh khiết, không chứa hương liệu công nghiệp. Sau đó, hỗn hợp được nặn thành các khối vuông gọn gàng và hấp dẫn.
Thưởng thức bánh đậu xanh ngon nhất là khi kết hợp với trà xanh Thái Nguyên. Một ngụm trà thanh mát hòa quyện với hương vị béo ngậy của bánh thật sự là một sự kết hợp hoàn hảo.
15. Món ăn đặc sản miền Bắc: Bánh cáy
Có nhiều màu sắc khác nhau của bánh cáy được làm từ các loại nếp ngon và hạt rang thành bỏng, sau đó giã thành bột và tròn thành hình quả. Mạch nha được nhào trộn với các nguyên liệu trên bỏng trắng tinh, đun trên lửa vừa đến khi mạch nha đạt độ dẻo cần thiết.
Sau khi đánh đều, hỗn hợp được đặt trong khuôn gỗ hình chữ nhật, được lót vừng hoặc lạc để bánh không dính vào khuôn. Khi bánh nguội, họ sử dụng khuôn để cắt bánh thành những thanh nhỏ. Bánh cáy thường được xếp trên bàn thờ vào ngày Tết cùng với bánh chưng và bánh dày.
16. Món ăn đặc sản miền Bắc: Thịt trâu gác bếp
Món ăn đặc sản Trâu gác bếp là một trong những món ăn đặc trưng của vùng núi Tây Bắc, như Điện Biên, Sơn La, Lào Cai và Hòa Bình, có nguồn gốc từ người dân tộc Thái đen. Công thức chế biến của món ăn này vô cùng phức tạp, với nhiều nguyên liệu, đặc biệt là hạt mắc khén. Thịt trâu dùng để làm món ăn này được chọn lựa kỹ càng từ phần thịt thăn nạc hoặc bắp châu, không có gân hoặc mỡ.
Nhờ hương vị độc đáo và thơm ngon, món ăn này trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều du khách để mua về làm quà, mặc dù mức giá của nó khá cao, khoảng từ 700.000 đến 1.200.000 VNĐ/1kg, nhưng vẫn được săn đón. Món ăn này có thể được bảo quản ở nhiệt độ phòng trong khoảng từ sáu tháng đến một năm, cho phép bạn lựa chọn món đặc sản này để tặng cho người thân.
17. Món ăn đặc sản miền Bắc: Cơm lam Tây Bắc
Món cơm lam là một đặc sản ẩm thực của khu vực Tây Bắc. Bằng cách sử dụng chỉ một nguyên liệu dễ tìm kiếm là gạo nếp, và nấu nướng trong ống tre hoặc nứa, cơm lam mang lại một hương vị đặc biệt, rất thơm ngon. Sau khi chín, cơm lam có mùi thơm nhẹ, vị dẻo, là sự kết hợp hoàn hảo với thịt nướng hoặc có thể thưởng thức với muối mè.
Cơm lam được tận hưởng ngon nhất khi ăn nóng, khi đó cơm sẽ càng thơm và dẻo hơn. Ngày nay, có rất nhiều cách thay đổi để cải tiến cơm lam, ví dụ như thêm lá dứa, gạo nếp đen hoặc nghệ để cơm lam trở nên thơm ngon và độc đáo hơn.
18. Món ăn đặc sản miền Bắc: Rượu cần Hòa Bình
Một trong những món đặc sản của tỉnh Hòa Bình là rượu cần. Loại rượu này được làm theo công thức đặc biệt của người Mường. Nguyên liệu quan trọng nhất để tạo nên một hũ rượu ngon chính là men rượu. Men của rượu cần được chế biến từ lá cây “trơ trẳng” và các loại gia vị như ớt, gừng, riềng, lá mít, lá ổi, lá mâm xôi và nhiều loại lá khác. Phong cách uống Men rất độc đáo và là biểu tượng văn hóa của người Mường. Người ta sử dụng ống hút dài khoảng 80cm để uống rượu, ống được cắm thẳng vào bình, sau đó chuyền tay nhau để lần lượt uống cho đến khi hết.
19. Món ăn đặc sản miền Bắc: Bún chả Hà Nội
Món ăn đặc trưng của Hà Nội không thể không nhắc đến bún chả nổi tiếng, được yêu thích không chỉ bởi khách du lịch trong nước mà còn cả khách du lịch nước ngoài. Món ăn này được làm từ nguyên liệu đơn giản bao gồm bún, thịt nướng và rau sống, nhưng lại rất hấp dẫn đối với nhiều thực khách.
Trong bún chả, thịt nướng được chia làm hai loại: chả viên và chả miếng. Chả viên thường được làm từ thịt băm trộn với giò sống và gia vị, còn chả miếng là thịt ba chỉ được cắt mỏng và nướng vàng. Khi kết hợp cùng nhau và ăn kèm với nước mắm, tất cả các nguyên liệu tạo nên món ăn mang đến một hương vị hấp dẫn và đặc biệt.
20. Món ăn đặc sản miền Bắc: Bún cá rô đồng Hà Nam
Món bún cá rô đồng có lẽ không phải là một món ăn quá phổ biến với khách du lịch, nhưng lại được rất nhiều người dân Hà Nội yêu thích. Hương vị thơm ngon, dai béo của cá rô đồng chính là điều làm nên sự hấp dẫn của món ăn. Cá rô đồng để nấu món này được lấy từ Hà Nam, nơi vẫn còn rất nhiều cá rô đồng tự nhiên, giúp tăng thêm hương vị đặc trưng cho món ăn.
Bún được dùng kèm với cá rô đồng thường là loại sợi to và dài hơn so với các loại bún khác. Nước dùng được nấu từ xương cá, cho hương vị ngọt thanh, chua chua bắt miệng. Khi kết hợp với các loại rau, tạo thành một sự hài hòa, đậm đà và khó cưỡng lại.
21. Món ăn đặc sản miền Bắc: Rượu mơ Yên Tử
Rượu mơ Vàng Đồng Bào được làm từ mơ Vàng Đồng Bào và rượu gạo nếp theo phương pháp truyền thống. Nước mơ đạt chuẩn sẽ có màu vàng nhạt, hương thơm đặc trưng và vị ngọt dịu, rất dễ uống. Rượu mơ Vàng Đồng Bào còn được cho là có tác dụng chữa các bệnh như ho, viêm họng, đau bụng, tiêu chảy và tăng cường sức khỏe.
Rượu mơ Vàng Đồng Bào có giá dao động từ 70.000 – 150.000 VNĐ/lít, tùy thuộc vào chất lượng rượu, thiết kế bình đựng và thời gian ủ. Đây là món đặc sản độc đáo của vùng đất Tây Bắc, được nhiều người yêu thích.
22. Món ăn đặc sản miền Bắc: Xôi chả mực Quảng Ninh
Món xôi chả mực Quảng Ninh là một món đặc sản độc đáo của miền Bắc. Sự kết hợp giữa vị thơm mềm của xôi và vị giòn dai của chả mực chiên, kèm với nước sốt, tạo nên một món ăn lạ miệng và hấp dẫn cho thực khách.
Chả mực được làm từ loại mực nang đánh bắt tại vùng biển Quảng Ninh, rất tươi ngon và có thịt dày để giữ được độ dai. Trước khi chiên, mực được phết mật ong, tăng thêm hương vị cho món ăn. Xôi chả mực Quảng Ninh cũng là một món ăn lạ miệng nhưng bạn có thể dễ dàng nấu nó trong bữa cơm hàng ngày.
23. Món ăn đặc sản miền Bắc: Lạp cá Mường Lò
Món lạp cá Mường Lò là một trong những đặc sản của tỉnh Yên Bái, tuy nhiên, ít người biết đến nó bởi vì lạp xưởng thường được nhắc đến hơn. Để làm lạp cá, cá phải to và tươi, sau đó được lọc kỹ càng xương và thái nhỏ. Gia vị phức tạp được trộn với cá, bao gồm thính gạo rang, gừng tươi, mùi tàu, húng, và nhiều loại gia vị khác.
Lạp cá khác với lạp xưởng bởi vì nó chỉ ngon khi ăn ngay, không thể để quá lâu vì dễ hư. Món ăn này có thể ăn kèm với cơm, xôi, bánh mì, v.v… và rất phù hợp. Nếu có cơ hội ghé thăm Yên Bái, bạn nên thử món đặc sản độc đáo này.
24. Món ăn đặc sản miền Bắc: Bánh gai Ninh Giang
Bánh lá gai là món ăn truyền thống có từ hơn 700 năm trước. Bánh gai Ninh Giang là món đặc sản miền Bắc nổi tiếng với hương vị thơm ngon đặc trưng khiến thực khách không quên được. Để làm một mẻ bánh đạt chuẩn, người thợ phải tỉ mỉ từng bước.
Phần vỏ bánh được làm từ lá gai và gạo nếp. Sau khi ủ muối trong khoảng hai đến ba ngày, lá gai được giã nát lọc lấy bột rồi trộn với nếp. Phần nhân bánh được làm từ hạt sen, mỗi hạt sen đều được ngấm đều mật và mềm thơm. Các công đoạn này kéo dài từ 3 đến 4 ngày để làm một mẻ bánh đạt chuẩn.
25. Món ăn đặc sản miền Bắc: Sá sùng khô
Sá sùng tươi được chế biến thành sá sùng khô là một trong những món đặc sản miền Bắc độc đáo và rất tốt cho sức khỏe. Theo đông y, sá sùng được sử dụng như một loại thuốc có khả năng thanh nhiệt, giải độc, trị hen suyễn, mồ hôi trộm… Giá của sá sùng khô không hề rẻ vì để có được 1kg sá sùng khô thì bạn cần phải sử dụng từ 10 – 12kg sá sùng tươi và phương pháp chế biến sá sùng cũng rất kỳ công.
Sá sùng khô không chỉ được sử dụng để nấu thuốc mà còn để nấu phở, cháo, ngâm rượu, nướng… Bạn có thể bảo quản sá sùng khô dễ dàng bằng cách bỏ vào tủ lạnh và bọc kín để sử dụng trong thời gian dài.
Với danh sách các món ăn đặc sản miền Bắc trên đây, hy vọng bạn hiểu thêm về ẩm thực miền Bắc. Nếu có cơ hội đi du lịch tới miền Bắc, hãy thử thưởng thức những món đặc sản này để cảm nhận hương vị chính gốc.